۱۲/۰۹/۱۳۹۱

داستان‌ها را باد به یادت می‌آورد و با باد می‌روی

شال گردنم را درست نمی‌بستم؛ زیپ کاپشن را هم بالا نمی‌دادم. همینطور با تک پیراهن و کاپشن در بغل کفشم را می‌پوشیدم و به سمت مدرسه راه می‌افتادم. مادربزرگ حیاط را جارو می‌کرد. با لحنی معترضه‌ای گفت: "هنوز جَوونی... سرما روت اثر نداره. بزرگ که شدی یه باد بهت بخوره..." و دیگر هیچ نگفت. دوباره شروع کرد به جارو کردن. کاپشنم را با بی میلی تنم می‌کردم و با سنگ بازی به مدرسه می‌رسیدم.

بایستی بیشتر لبخند بزنم. مخصوصاً این روزها که دیگر اتفاقی نمی‌افتد. این روزها که بایستی سپری کرد. لبخندهای من برای خودم دوام نمی‌آورند. من از سرزمینی برگشته‌ام که عشق را به اجتماع ربط داد و اجتماعی که آدم را خُرد کرد. من از همان نسلم. از همان نسلی که همه‌ی ساخته‌هایش را یک شبه ویران کرده‌اند و از آن به بعد بالا سرِ خرابه نشسته‌ام و برای خودم غریبی می‌خوانم. همین می‌شود که هِی دلم تنگ می‌شود. برای کافه پاییز دلتنگی می‌کنم. برای شبهای دو کیلومتری تا خانه دلم تا هزار کیلومتر آنطرف‌تر می‌رود. برای نیمکتِ چهارمِ پارک که او هم مثل رنگ و رویش رفت زمزمه‌ی دیروز‌ها را می‌کنم. و برای خودِ خودم. برای "مهتی" دلم آویزان می‌شود. نه تلفنی به خودم می‌کنم. نه نامه‌ای به خودم می‌نویسم. فقط گاهی شب‌ها؛ دم پنجره یک نخ سیگار برای خودم قربانی می‌کنم و همه چیز را تووی خودم می‌خورم. 
این لبخندها به دلِ خودم نمی‌نشیند. مثلِ آدمی که دروغی شاخدار می‌گوید و هر ثانیه از دروغ، درون خودش می‌شکند. مثل کسی که یک لحظه ترسیده و دستهایش یخ زده باقی مانده. مثل لبو فروشی که در غروب یک روزِ زمستانی، به جایِ لبو، زندگی‌اش را ظرفی هفتصد تومان فروخت.

پایینِ کوچه‌ی فرهاد ایستاده‌ام. لبهایم ترک خورده است. آفتاب دروغگویِ کم سویی چشمم را تنگ‌تر می‌کند. دستهایم هم مثل همیشه با جیب‌هایم قرارداد دارند. دارد همانطور ایستاده خوابم می‌برد که بادی به گوشهایم میخورد و از سرِ گردنم سُر می‌خورد و می‌رود. بدنم از توو می‌لرزد. سرم سوز می‌کشد و سعی میکنم روی پاهایم بمانم. دستهایم را تووی جیبم سفت می‌کنم و زیرِ لبی می‌گویم: "خدا بیامرزتت مامان بزرگ..."

۱۲/۰۷/۱۳۹۱

زندگی جایِ خوبی برای زندگی کردن نیست

من همون پیرمرده‌َم که از روی کتلِ جلویِ در خونه‌َش بلند می‌شه و به کسی که منتظره در باز بشه، میگه: "از اینجا رفتن..." و دست می‌کنه تووی جیبِ کتِ چهار خونه‌اش تا دستمال رو بیرون بیاره...

وقت برای زندگی زیاد است. زندگی طولانی‌ست. اما جای زندگی کم است. آدمی موجودی وابسته به لحظه‌ی زندگی است. ثانیه‌ای در گذشته که همه‌ی خود را جمع کرده بود تا حرفش را بی‌کم و زیاد بزند و یک باره همه‌ای که جمع کرده بود از دستش می‌افتد و بعدِ آن لقب به دوش می‌کشد. لقبی که تا عمر می‌میرد آن لحظه را به رخش می‌کشد. یا ثانیه‌ای در اکنون که به ماشین‌های اسقاطی نگاه می‌کند و پاهایش می‌خوابد و چشمهایش دیگر بیدار هستند. و شاید ثانیه‌ای در آینده. این ثانیه آدمی مثل من را بدجوری می‌ترساند. منی که هر نفسم بازدمِ رفتن است، اما چنگ می‌اندازم به دیوارِ خانه‌ی کودکی، به یک پُک از سیگار، به موهایش... به این‌ها چنگ می‌اندازم و ادامه می‌دهم. ادامه می‌دهم و از ثانیه‌ای در آینده می‌ترسم.

صدای گریه‌ی پیرمرد پشت آژیر خطر گم می‌شود. این کوچه صاحبِ همه‌ی پرچم‌های تسلیت است. تسلیت به تمام کسانی که به ثانیه‌ای شک کرده بودند.

۱۲/۰۴/۱۳۹۱

غم انگیز

روی طاقچه‌ی پنجره نشسته‌ام؛ آجرهای دیوارِ خانه‌ی پشتی را می‌شمارم. می‌روم تووی فکر و حسابِ تعداد آجرهایِ شمرده شده از دستم در‌می‌رود و دوباره از نو شروع می‌کنم.
حرفی تووی سَرم مانده، حرفی که بایستی فریاد می‌شد اما ماهیت خودش را عوض کرد. حالا تبدیل به یک نیازِ همیشگی به خلوت شده است. خلوتی که من را به اینجا رسانده. 
صدای پیانو به گوشم می‌رسد. اینجا حتماً جایِ گلدانی است که هیچوقت نداشتمش. اینجایی که من نشسته‌ام جایِ درستی نیست. همیشه آنجایی هستم که جایم غلط است. هوا تاریک است. دود سیگار از دهانم خلاص می‌شود و تا دو متر آنطرف‌تر محو می‌شود. می‌رود جایی که برای اوست. 
و فقط می‌دانم هیچ چیز جای درستی نیست و رادیو هیچ خبری از طوفان را مخابره نکرده است و من کم کم دارم پیر می‌شوم.

۱۲/۰۳/۱۳۹۱

مابقی را با سکوت ادامه بدهیم

ته گلویم؛ چیزی گیر کرده، کلمه است یا بغض، شاید هم رسمِ یک پایان، نمی‌دانم، همانجا بدجور می‌سوزد. آب دهانم را که قورت می‌دهم بیشتر می‌سوزد. نفس را که از دهان توو می‌دهم می‌سوزد. سیگار می‌کشم بیشتر می‌سوزد. ولی باز هم سیگار می‌کشم. قصه‌ی من بی‌سیگار به سر نمی‌شود. 
مثل همین جاده که پذیرفته در ساعت شش و نیم عصر یک روز شلوغ، آدمی با سرعت زیر مطمئنه؛ در لاینِ آخرِ جاده سیگار به دست و پنجره تا نیم باز دارد عبور می‌کند، من هم این سوزش را پذیرفته‌ام. مثل همین عبور بی سرانجام قبول کرده‌ام که چیزی را گم کرده‌ام. قبول کرده‌ام زلزله بیشتر از آن چیزی که میگویند خرابی به بار می‌آورد. قبول کرده‌ام که بایستی یقه را بالاتر بزنم و قدمهایم را سبک بردارم و زیرِ آسمانِ کبودِ این شهر دنبالِ قبرم بگردم. همه‌ی اینها را قبول کرده‌ام.

می‌پرسد: منو تو همدیگرُ گم کردیم؟
فکر میکنم: من خودم هم گم شده‌‌ام. شهرم را هم. آدرسم را. چه برسد به تو.
سکوت می‌کنم. این سکوت یعنی حس معلقِ وقتی که کسی بایستی به سفر می‌رفت؛ همه ناراضی از این سفر بودند. خودش هم ناراضی بود. این سکوت دقیقن سکوتِ همسرِ مسافر قبل از خداحافظی است. فقط میخواهد خودش را همانطور روی هوا نگه دارد تا این تصویر سالها پشت پنجره بماند. این سکوت را سالها با خودم دارم. دیگران خسته شده‌اند از بی‌جوابی. من خسته شدم از این گم شدن و مجبورم به این سکوت. اما همه‌مان با این خسته‌گی ادامه می‌دهیم. پشت ترافیک می‌مانیم و با رویایِ خانه بوق می‌زنیم.
این سوزش را بایستی از یاد بُرد. اما این گم شدن جوری به این سوزش وصل است. یادم می‌آورد. یادم می‌آورد که گم شده‌ام. که جایی افتاده‌ام که دیگر نبایستی دنبالم بگردم. فقط بایستی اولِ صبح بروم سر میدان. چند کارگر اجیر کنم و کُنترات بسپارم بهشان که آوارم کنند.
تصویرِ افسرِ بازنشسته؛ همسایه‌ی چند سال پیشمان، که در اولین صبحِ بعد از بازنشستگی‌اش؛ وقتی از خواب بیدار شد و فهمید جایی برای رفتن ندارد و دیگر زنش دوستش ندارد و بچه‌هایش دیگر به حالِ آماده باش نیستند تووی سرم موج برمی‌دارد. میخواهم صدایم را ضبط کنم، صدایی که نویز دارد. سکوت دارد و مردی تووی دلش به خودش می‌گوید: تو آبِ از سر گذشته‌ای.

می‌پرسد: حواست هست؟

۱۲/۰۲/۱۳۹۱

قصه‌ی مردِ پالتوپوش

به همه‌ی آدمها روزگاری رفته؛ اما در جغرافیایی آدمی از روزگار رفته.
 یک جایی کسی یک کلمه با زبانِ خشکش به زبان می‌آورد که با شنیدنِ آن کلمه تا آخر عمر فقط تصویر مردی دستهای را در جیبِ پالتویش کرده و پشت به همه دارد در جاده خاکی می‌رود را می‌بینی. و واقعاً دارد می‌رود. جوری که دیگر هیچوقت در آن جغرافیا برف نمی‌‌آید، باران نمی‌بارد، آفتاب پرسه نمی‌زند و ذرات همینطور معلق روی ارتفاع ناچیزی از زمین می‌ماند و مرد همینطور می‌رود. 
این کلمه‌ی لعنتی مثلِ چاقویِ دو سر کُند هِی روحِ گوینده و شنونده را با شلختگی زخم می‌کند. کلمه از وقتی که گفته شد چاقویِ تنِ دو نفر می‌شود؛ دردش برای دو نفر است. کارش این است که تمام کند اما روزگار که خیال تمام شدن را ندارد.
سالهاست آدم‌های این شهر صاحبِ آن کلمه هستند. صاحب این چاقویِ کُند هستند. غمگین هم هستند. چایشان را با شیرینی غمشان می‌خورند. شب‌ها را بی‌رویا بیدار می‌مانند و خیره به پایه‌های شب تا صبح شورِ مرگ را در‌می‌آورند. فقط منتظرِ وقتش هستند که برسد تا پنجره‌ها را ببندند. پرده‌ها را بیاندازند. فیوزِ برق را بزنند و رویِ درِ خانه‌شان اعلامیه‌ای بچسبانند و رویش بنویسند: "این خانه اجاره داده نمی‌شود. فروخته هم نمی‌شود. فقط کسی زمانی بود که دیگر نیست."
و از همان ثانیه؛ چاقویِ خودشان را بیرون آورده‌اند.

۱۲/۰۱/۱۳۹۱

هنوز ویلونیست فرو می‌رود

این روزها؛ یعنی از پنجشنبه‌ی هفته‌ی قبل؛ زمستانم. زمستان را باور دارم. دفن شدن زیر برف هم را هم می‌شناسم. حالا خودم زمستان شده‌ام. برف می‌بارم؛ کسی تووی سرم ویلون می‌زند. جوری که انگاری آخرین قطعه‌ای باشد که دارد در زندگیش می‌نوازد. برف می‌نشیند روی شانه‌ی راستش و چشمهایش را بسته. با هر پُکِ سیگارِ من او یک میلیمتر بیشتر در برف فرو می‌رود و همینطور آرشه را روی سیم‌ها می‌لغزاند.
اینطور وقتها آدم به خودش دلداری هم نمی‌دهد. یک قوطی کبریت دستش می‌گیرد و دلش می‌خواهد زندگیِ بی‌قواره‌اش را بکند تووی قوطی و روی میز آنقدر بالا پایین بیاندازدش تا کل زندگیش هم بخورد. آنوقت زندگیش را از قوطی بیرون بیاورد تا با اولین سایش به گوگرد قوطی کبریت از شرّش خلاص شود.
من هنوز خیال می‌کنم. خیال می‌کنم مردی که چهار سال پیش دهانش را بسته‌اند؛ همان پُلیورِ قدیمیِ کاموایی‌اش را پوشیده؛ کیفش را روی دوشش را جا‌به‌جا می‌کند و سر خیابان خیام ایستاده و پاکتِ سیگارش خالی شده است. برای هیچ ماشینی دست تکان نمی‌دهد و دلش نمی‌خواهد بداند در چه سالی زندگی میکند. مردی که در ساعت دوازده و نیم ظهر بی‌کِسی را عمر می‌کند.

۱۱/۲۸/۱۳۹۱

فلوتها هم جا می‌مانند

گاهی آدم دلش یک دیوار میخواهد؛ حالا نه بلند؛ بتنی؛ ضخیم... دیواری که به قاعده‌ی تکیه‌ دادنِ مردی طاقت بیاورد. مردی که 
یکدفعه کنار کشیده است و تا آخرِ عمر میخواهد اُور کتِ آب رفته‌اش را تنش کند

نگاهم به فلوت بود. بعضی وقتها خودم از نگاهم میترسم. اینطور که زل بزنم و همه‌ی سلولهایم بخواهند تا آخر عمر، نگاهم جهت عوض نکند میترسم. یعنی دارم غرق میشوم. یعنی اگر یکی زنگِ این خانه را نزند من همینطور هِی غرق میشوم. هِی غرق میشوم و کسی به دادم نمیرسد. همیشه هم آن تهِ اقیانوس می‌نشینم و با کوسه‌های اهلی سیگاری می‌گیرانم و جایِ دود؛ حباب از دهانم خارج میشود
این فلوت یادگاری است. همین قدرش را میدانم که از کسی به من یادگاری رسیده است. من فلوت زدن را یاد نگرفتم. حتی نمیدانم چطور بایستی صدایش را در بیاورم. اما یادم نمی‌آید که چرا این لعنتیِ صیقلی به من یادگاری رسیده است. چه کسی این "نازنین" را به من هدیه داده که بعد از این همه سال میدانم اگر صدایی از خودش بیرون بدهد؛ همان تهِ اقیانوس، با کوسه‌های اهلی، دست روی موهایمان میکشیم و بلند بلند آه میکشیم
این لعنتی هم شاید مثل من جا مانده است. چیزی که در این حجمِ پر از دود گرفتار شود قطعاً جا مانده است. از آن جا مانده‌هایی که دیگر کسی سراغش را نمیگیرد. دلم میخواست میتوانستم فلوت بزنم. میتوانستم بروم خودم را برسانم روی سطحِ آب. دلم میخواست حواسم بیاید سرِ جایش و درِ خانه را باز کنم. دلم میخواست میتوانستم شیرِ آبِ حمام را ببندم. اصلن دلم میخواست این پنجره باز شود و بادی بیاید و همینطور برود تووی گلویِ این "نازنین" و صدایی از توویش در بیاید. همین اولش کافی است. بقیه را خودم میروم. این که صدایش در بیاید من راه گلویم باز میشود.خاطره‌َم سرِ جایش می‌آید که مردی که یکهو کنار کشید این فلوت را با پیک به خانه‌َم فرستاد تا از این به بعد به حالِ همه‌ی آنها که جا مانده‌اند در تاریخی؛ سکوت کند

۱۱/۲۷/۱۳۹۱

بارِت رو سبک کن رفیق

شکلِ پیرمردی که هر شب؛ بین ساعت هشت تا هشت و نیم خودش را به تنها نیمکت دمِ خیابان میرساند و پیپ‌َش را تمیز میکند. دنیا  متوقف می‌شود. آنگاه پیپ‌َش را روشن میکند و سعی میکند فراموش کند که زنش مُرده؛ وطنش مُرده؛ خودش هم در تاریخی زندگی میکند که حساب نمی‌شود. پیپ‌َش که شیره داد دنیا دوباره به کار می‌افتد و پیرمرد دکمه‌های بارانی‌َش را میبندد و خیابان را ترک میکند
این شکلها کم شده‌اند. اما همچنان دارند غصه می‌خورند. به خیالِ خودشان غصه که میخورند سبک میشوند. اما آخرش می‌فهمند که 
بارِ سنگین این زندگی آخرش روی زمین می‌ماند

میگوید: میدونی هیتلر چه جوری مُرد؟
میگویم: آره. شکست خورد. خودشُ و معشوقه‌اش رو کشت
میگوید: این کتابا دروغ مینویسن. هیتلر هیچوقت نباخت. هیچوقت روسها به برلین نرسیدن. اینا همش مزخرفاتِ کتاباست
حرفش را جدی نمیگیرم. اما منظورش را میفهمم. دوست دارد هیتلر نبازد. چون خودش هم باخته است. کاری به کارِ کسی ندارد چون باخته است. اینطوری می‌شود که آدم با خودش هم کار ندارد. فقط حرص میخورد و سیگار پشت سیگار آتش میکند تا آخرش را زودتر ببیند. اما مثلِ کودکی‌ همه‌مان؛ سرِ رسیدنِ جایِ پرهیجانِ قصه، یعنی همان آخرِ قصه، به خواب عمیقی فرو می‌رفتیم. و فردایش؛ پشتِ نیمکت مدرسه به گورِ صد جد و آبادمان فحش نثار میکردیم که ای کاش آن آخرش؛ فقط آن آخرش را بیدار میماندیم
میگوید: حرفمُ باور نداری؟ شوخی نمیکنم. من پُرسیدم که هیتلر چه جوری مُرد
دیگر حوصله‌َم سر رفته. 
میگویم: پس چه جوری مُرد؟ بازنده‌ها خودشون رو میکشن دیگه
میگوید: دِ نه دیگه. میگم هیتلر نباخت. هیتلر خودکشی نکرد. هیتلر یه نامه مینویسه. آخرِ نامه میبینه که کسی رو نداره بهش تقدیم کنه. میره تووی حیاطِ کاخ؛ پیپ روشن میکنه و دق میکنه و می‌میره. هیتلر از بی کِسی مُرد... میفهمی؟ از بی کِسی
دیگر سعی میکنم چیزی نشنوم. داستان تا همینجا برایم کافی است. صدای پایِ صاحب خانه را از طبقه بالا میشنوم. ترس برم میدارد. حتماً میخواهد کرایه‌ی عقب مانده را روی سرم هوار کند. شاید از اینجا به بعد را اینطوری سر کنم. اینطوری که بخوابم. خواب خیلی چیزها را حل میکند. حالا که آخرِ همه‌ی ماجراها را میدانم. حتی آخرِ ماجرای جنگ جهانیِ دوم را

۱۱/۲۵/۱۳۹۱

سرِ شبی یکی گفت: "دیر شده" بایستی میگفت: خیلی دیر شده

ساعت سه و پنجاه دقیقه‌ی یک روزِ بارانی؛ مَردی به قصه‌گو میگوید: قصه‌گو قصه نگو... بگذار دنیا همینطور بی قصه تمام شود. مَرد میانسال است وسیگارِ بهمن میکشد. تنهاست و از قصه ها سیر. همه‌ی اینها حکایت از این دارند که مَرد گزینه‌ی "تمامش کُن" را انتخاب کرده است
آدم یک جایی هر چه با خود فکر میکند ربطش را به این شهر پیدا نمی‌کند. این شروع یک سکون است. سکون از یک جایی شروع میشود و تمامی ندارد. مثلِ این که یک روز صبح از خواب بلند شوی و ببینی روی گردنت یک خالِ قهوه‌ای در آمده. از جایی نیامده ولی حسابِ کار دستت می‌‌آید که این خال تا آخرِ این زندگی با تو همراه است
یک جورِ غریبانه‌ای به سکون رسیده‌ام. سکونم طعم چایی میدهد و صدای سه‌تار. میگوید حرف بزن. حرفی ندارم. همه جوره موافقم. از مخالف بودن خسته‌َم. از اعتراض کردن هم. این را چند وقت پیش زدم بیخِ ریشم. روزی که میخواستم ریشم را بزنم. فهمیدم اعتراض ارزشش را ندارد. بیخیال شدم. ریشهایم را هم نزدم. یعنی از آن به بعد؛ هم ریش برایم مانده؛ هم سکون. آب از آب تکان نمیخورد
یک روزهایی آدم منتظرِ چیزی نیست. تلفن هم با تو همراهی میکند و زنگ نمیزند. زنگِ خانه سوخته است. چراغهای همه‌ی رابطه‌ها هم تاریک میشوند. اینطوری میشود که آدم فقط یک گیر در زندگی‌اش دارد که همان زندگی‌اش است
قصه‌گویِ پیر حرفِ مردِ میانسال را گوش می‌دهد و قصه‌ی آخرش میشود نگاه به ته سیگارِ فیلتر زردِ مَرد. فقط نگاه. امان از این نگاه

۱۱/۱۷/۱۳۹۱

قصه می گوید که بی شک می توانست او اگر می خواست


شریف از همسایه‌ی همیشه ساکتش تعریف میکند. همیشه از هم قصه را از جایی شروع میکند که طرف یک روزِ برفی میخواسته از شهرِ ما بگذرد و به سمت شهرِ دیگری برود، پلیس راه جاده را به خاطر سقوط بهمن بسته و این زبان بسته همینجا ماندگار شده. خانه خریده و صبح به صبح روی تراس رو به کوه‌های سمت غرب سوت میزند


قصه‌ی آدمها؛ چه آنها که رفته‌اند؛ چه آنها که طاقت آورده اند، در نقطه‌ای که خودش هم فکر نمیکرد عجیب میشود. در خوابهایم جستجو میکنم. معمولاً راه خانه دور است. همیشه کسی دیر میکند. اما یک جای قصه با بقیه جاها فرق عجیبی دارد. این فرق قصه را می‌اندازد تووی کله‌ی شنونده و آنقدر تووی سر میپیچد که در جوابِ احوالپرسی آهِ بلندی میکشد که به این زودی‌ها تمام نمیشود.
آن قسمت قصه این است که آدمی یک روز در راه پایش تووی گِلِ باران خورده گیر میکند و هر چقدر هم زور میزند، پایش پایینتر میرود. چیزی شبیه به مُرداب، اما بدون غرق شدگی. این گیر کردن همه چیزش خوب است الّا همین "بدونِ غرق شدگی". آدم همه‌ی خودش را آماده میکند تا بعد از یک تلاشِ نافرجام برای نجات خودش غرق شود و قصه‌اش پایان پذیرد، اما ناگهان میفهمد در حالی که غرق شدن را پذیرفته، غرق نمیشود و این فقط یک جور گیر کرد‌ه‌گی است. گیر کردنی که نه میتوان فرو رفت، نه میتوان در آمد و بایستی همانجا را منزل کرد. و این یعنی تازه شروع قصه. این از آن قصه‌هاییست که قهرمان در هیچ جایش در اوج نیست. فقط وقتی میخواست تمام شود، قصه اش تازه شروع شده

شریف میگوید: این همسایه‌ی ما نمیدونم چشه. میتونه بزاره بره. به همون سمت غرب. ولی انگاری دیگه از جاده، از اون شهر، از اون زندگی که داشت به سمتش حرکت میکرد دلسرد شده. فقط صبح به صبح... صبح به صبح... صبح به صبح